KLASY 1-3
Budujemy Lublin- żywa gra edukacyjna
Scenariusz i prowadzenie Grzegorz Miliszkiewicz, Halina Stachyra.
Miejscem zajęć jest dawna sala obrad w ratuszu z Głuska, będącym w muzealnym miasteczku repliką tego obiektu. Pomieszczenie jest ogrzewane. Posiada miejsca siedzące dla wszystkich uczestników zajęć, stanowiska do gry oraz wystawę zabytków nawiązujących do stanowisk. Przedszkolaki i uczniowie mają możliwość dotykania a nawet brania do ręki rekwizytów. Instalacje – zaaranżowane układy przestrzenne wyobrażają poszczególne sytuacje i problemy, eliminując wątpliwą w przypadku ukazywania przeszłości historycznej skuteczność narracji i werbalnego opisu. Ograniczenia grupy do 25 osób. Czas spotkania 1 godz. 30 min. lub do uzgodnienia. Odpłatność: 14 zł/os.
Gra adresowana jest do różnych grup wiekowych. Największym powodzeniem cieszą się trzy wersje adresowane do:
- Starszych przedszkolaków;
- Klas I-III szkoły podstawowej;
- Klas IV-VI szkoły podstawowej.
Od 10 stycznia 2018 r. nauczyciel szkolny lub przedszkolny otrzymuje po jednym egzemplarzu katalog gry Budujemy Lublin na klasę-grupę.
Grę edukacyjną Budujemy Lublin przygotowano aby uświetnić jubileusz 700-lecia nadania Lublinowi praw miejskich magdeburskich. Formuła spotkania jest taka, że kolejno kilkuosobowe grupy uczestników zajęć są zapraszane z widowni na pola-zagadki. Na takich stanowiskach współtworzą i wyobrażają scenki z epoki jednocześnie rozwiązując podstawowe zagadki dotyczące różnych okresów i dziedzin życia codziennego. W razie potrzeby podpowiedzi osób przebywających aktualnie na widowni mogą wspierać graczy.
Jest tu m. in. do rozwiązania struktura geologiczna okolic Lublina. Następnie kilka aspektów życia codziennego społeczeństw pradziejowych i wczesnośredniowiecznych zamieszkujących miejsce, w którym zbudowano Lublin. Można tu dokonać wynalazku zupy, zmielić ziarno na żarnach nieckowatych, udomowić zwierzęta. Dalsze stanowiska dotyczą rozwoju Lublina i życia codziennego w Mieście w XIX-XX wieku. Możemy wybrać odpowiednie dla epoki wiadro studzienne i przyrząd do wyciągania wody ze studni, ulepić miniaturę cegły, wybrać garnek typowy dla gospodarstw domowych lubelskich robotników z tego okresu, załadować towary wyprodukowane w Lublinie z rampy kolejowej na wagon, a towary przywożone do Lublina przeładować z rampy na wóz rozwożący je po Mieście. Wysłuchamy też Sagi o dwóch kowadłach a rekwizytami – podkutymi przez kowala kopytami końskimi spróbujemy wygrać na kamiennym bruku muzykę koni dorożkarskich. Niektóre zagadki-scenki prowadzone są wierszem. W sumie przygotowano 30 interaktywnych stanowisk. W praktyce podczas półtoragodzinnych zajęć grupa przepracuje zazwyczaj 10-12 stanowisk.
Drogi i place, furty i bramy-dlaczego to wozy jeździły po wsiach i miasteczkach
(kl. I-II)
Kuchnia – nasza codzienna troska, ciepło i bezpieczeństwo (kl. I-II)
Zajęcia edukacyjne z elementami ruchowymi. Miejscem zajęć jest ekspozycja miasteczkowej kuchni z lat 30. XX w. Dla wszystkich uczestników zajęć przygotowano miejsca siedzące. Ograniczenia: grupy do 22 osób. odpłatność: 14 zł/os. Scenariusz i prowadzenie Grzegorz Miliszkiewicz, Halina Stachyra
Budujemy dom – zajęcia edukacyjne z elementami dźwiękowymi (kl. I-II)
Zajęcia odbywają się przed i w osiemnastowiecznej chałupie z Urzędowa, a następnie na rynku muzealnego miasteczka. Ograniczenia: grupy do 22 osób. odpłatność: 14 zł/os.Scenariusz i prowadzenie Grzegorz Miliszkiewicz, Halina Stachyra
Od łuczywa do żarówki (kl. II-III)
lekcja muzealna realizowana w okresie od kwietnia do października w dwóch chałupach muzealnego Roztocza oraz we dworze ziemiańskim z Żyrzyna, ukazuje trudy codziennego życia naszych przodków na przykładzie oświetlenia. W trakcie godzinnej wizyty w Muzeum prezentowane są dzieciom dawne sposoby rozpalania ognia i oświetlania wnętrz mieszkalnych. Tym samym uświadamiane są im warunki życia mieszkańców wsi i dworów w 1 poł. XX w., oraz ogromny postęp technologiczny jaki miał miejsce w minionym stuleciu. Odpłatność: 10 zł/os.Scenariusz i prowadzenie Anna Fajge-Samoń Zajęcia rozpoczynają się przed chałupą z Bukowej, gdzie dzieci poznają dawne sposoby rozpalania ognia, dowiadują się czym różni się niecenie od krzesania oraz jak produkowano zapałki. Dzięki samodzielnym próbom wykrzesania iskry za pomocą krzemienia i krzesiwa poznają wysiłek, jaki musieli podjąć ich praprapradziadkowie, by zapewnić ogień niezbędny do zapewnienia w ich domach światła i ciepła. W izbie chałupy z Bukowej ma miejsce prezentacja najstarszych i najprostszych urządzeń do oświetlania wnętrz, wykorzystywanych na wsiach jeszcze w 1 poł. XX w. Dzieci dowiadują się czym było łuczywo, jak i gdzie je mocowano, co to takiego kaganek i czym go wypełniano. By uzmysłowić dzieciom jak nikłe światło dawały te pierwsze „lampy” i jak wyglądały warunki życia mieszkańców wsi, nauczyciel muzealny zapala zarówno łuczywo jak i kaganek. W chałupie z Teodorówki uczestnicy lekcji mają okazję poznać historię lampy naftowej, która zrewolucjonizowała życie codzienne naszych przodków, dając światło o nieznanej wcześniej sile. Na środku izby prezentowane są zarówno różne rodzaje lamp naftowych, jak i pojedyncze ich elementy (knoty, szkła, kolby) oraz zbiorniki i butelki do sprzedaży nafty pochodzące z ekspozycji wiejskiego sklepiku urządzonego w komorze chałupy z Teodorówki. Ostatnia część zajęć ma miejsce w salonie dworu z Żyrzyna, gdzie uczestnicy lekcji poznają historię oświetlenia elektrycznego i jego znaczenia dla codziennego życia. Na specjalnie przygotowanych pomocach dydaktycznych: modelu dworu, młyna wodnego i słupów elektrycznych, tłumaczony jest dzieciom dawny sposób pozyskiwania prądu elektrycznego. Lekcję kończy podsumowanie wiadomości w postaci quizu i krzyżówki przekazanej opiekunowi grupy.
Salon i izba (kl. I-III)
lekcja muzealna, która odbywa się na ekspozycji chałupy wiejskiej i dworu ziemiańskiego, odpłatność: 10 zł/os.Scenariusz według koncepcji Marzeny Bury i prowadzenie Iwona Olech. Na lekcji uczniowie zapoznają się z otoczeniem i warunkami w jakich żyli i bawili się, niespełna 100 lat temu, Kazio z Marysią – dzieci wiejskie oraz Januszek z Zosią – dzieci z rodziny ziemiańskiej. Uczniowie wcielając się w te postacie, poznają ich dzieciństwo, zainteresowania, a także wyposażenie mieszkań głównych bohaterów. W izbie wiejskiej dzieci dostają do ręki przykłady zabawek drewnianych wykonanych na wzór zabawek Kazika, tj. kółko toczone, wózek czterokołowy, tarapat aby przez chwilę potoczyć je po podłodze. Przy pomocy rekwizytów, chociażby takich jak nosidła do wody czy maselnica, poznają niełatwą codzienność życia dzieci wiejskich. Druga część lekcji przebiega we dworze ziemiańskim. Tu, w pokoju chłopięcym i w salonie grupa dzieci poznaje zainteresowania drugiego z bohaterów lekcji – Janusza. W sieni reprezentacyjnej dworu ma miejsce podsumowanie zajęć. Dzieci przyporządkowują rekwizyty oraz fotografie do postaci i dzieciństwa Kazia i Januszka. Lekcję kończy spacer po parku dworskim, jako częstym miejscu zabaw dzieci ziemiańskich.
W Wojtusiowej izbie (kl. II-III)
lekcja muzealna z dziecięcymi inscenizacjami popularnych wierszy o tematyce wiejskiej realizowanymi na ekspozycjach trzech chałup: z Teodorówki, Korytkowa i Żukowa. Warunkiem uczestnictwa w zajęciach jest pobranie z Muzeum materiałów edukacyjnych przez nauczyciela (osobiście lub na prośbę nauczyciela przesłanie ich faksem) w celu przygotowania uczniów do zajęć w Muzeum, odpłatność: 10 zł/os.Scenariusz i prowadzenie Halina Stachyra Na lekcji dzieci przy pomocy wierszy i papierowych rekwizytów ożywiają niektóre przedmioty-zabytki znajdujące się w muzealnych izbach wiejskich. Miały one niegdyś ścisły związek z podstawowymi codziennymi czynnościami domowymi, przypisanymi określonej porze dnia. I tak o poranku izbę najczęściej sprzątano. Była to więc odpowiednia pora dnia na taniec miotły z pogrzebaczem czy na zmagania z nieznośną plamą na podłodze, która nie chciała odejść. W południe to czas na główny posiłek dnia, obiad. A wobec tego to odpowiednia pora aby spotkać się z zarozumiałym stołem i poznać sekrety szuflady w stole, a w przestrzeni kuchni sposoby higieny brudnych garnków do gotowania i przechowywania naczyń. Wieczorem zaś można wziąć udział w kłótni pieca z szybą i ławą spod pieca o to, które z nich najważniejsze jest w izbie czy posłuchać bajki Iskierki i kołysanki Jagusi.
Od ziarenka do bochenka (kl. I-III)
lekcja muzealna, która odbywa się w wiatraku z Zygmuntowa i w zagrodzie z Urzędowa;odpłatność: 10 zł/os.Scenariusz i prowadzenie Iwona Olech, Bogna Głuchowska Codziennie go jesz, ale czy wiesz, że było specjalne pieczywo na różne święta? Jakich nakazów trzeba było przestrzegać, aby chleb się udał? Gdzie powinien być kładziony, aby go nie zabrakło? Jaki związek mają ziarna i żarna? Lekcja oglądowa, wprowadzająca uczniów w problematykę ciężkiej pracy i trudu mieszkańców dawnej wsi (i nie tylko), nad zdobywaniem chleba. Wskazuje kolejno miejsca tej pracy, poczynając od zasiewu ziarna w rolę, zwózki i młocki zboża w stodole. Atrakcję stanowi zwiedzanie muzealnego wiatraku, i poznawanie zasad jego funkcjonowania w bezpośrednim przekazie jego gospodarzy. Dzieci mają tu wyjątkową okazję wyobrazić sobie trud pozyskiwania mąki na chleb i uczyć się do niego szacunku. Uczniowie zapoznają się także z podstawowymi narzędziami pracy rolniczej zgromadzonymi w przestrzeni zabytkowych obiektów i etosem chleba wyłożonego na stół do dzielenia się z każdym, który o niego prosi. Zajęcia odbywają się bez wypieku chleba!
Jak to ze lnem było (kl. III)
zajęcia warsztatowe prowadzone w okresie jesiennym, odbywają się w zagrodzie, która niegdyś należała do Łukasza Wrzyszcza – tkacza z Żabna. Składają się z dwóch części: z prezentacji wstępnej obróbki lnu na włókno w okólniku gospodarczym, gdzie uczniowie mają okazję spróbować własnych sił przy międleniu i cierleniu oraz z pokazu przędzenia nici i tkania włókna na warsztacie tkackim w chałupie wiejskiej; odpłatność: 14 zł/os.Scenariusz Halina Stachyra prowadzą nauczyciele muzealni Dla wszystkich spragnionych wiedzy na temat obróbki lnu, a w szczególności uczniów klas III, którzy realizują temat z programu szkolnego „rośliny włókniste i oleiste”, zapraszamy na zajęcia edukacyjne „Jak to ze lnem było”. Lekcja połączona jest z treścią bajki Marii Konopnickiej o tym samym tytule. Aby pozyskać włókno z łodyg lnianych uczniowie dostają do ręki wiązkę wyroszonego lnu i przedmioty tkackie (międlicę, cierlicę), przy pomocy których łamią, kruszą drewnik łodyg lnu (międlenie) i oddzielają od włókna powstałe przy tej czynności paździerze tj. połamane cząstki drewnika (cierlenie). Następnie dokonują selekcji pozyskanego włókna (czesanie na szczotce tkackiej). W chałupie dzieci uczestniczą w pokazach przędzenia włókna na kołowrotku oraz tkania płótna lnianego na warsztacie tkackim. Zajęcia kończą się prezentacją tradycyjnej codziennej odzieży lnianej. Na zajęciach wykorzystywany jest len z muzealnej uprawy.
Kijanką i na tarze czyli jak prały nasze prababcie (kl. I-III)
lekcja muzealna, która jest realizowana na terenie muzealnej Wyżyny Lubelskiej w zagrodzie z Niemiec w okresie od maja do września (warunkiem przeprowadzenia zajęć jest ładna, słoneczna pogoda), ukazująca młodszym gościom Muzeum trudy codziennego życia ich prapraprababek na przykładzie tradycyjnego prania, odpłatność: 10 zł/os.Scenariusz i prowadzenie Anna Fajge-Samoń Dzięki aktywnemu uczestnictwu w lekcjach dzieci na własnych rękach odczuwają wysiłek, jaki podjąć musieli nasi przodkowie, by wyprać ubrania z kilkutygodniowego brudu. Dzisiejsze dogodności jak bieżąca woda w kranach, pralka i proszek do prania skonfrontowane zostają z przedwojennymi realiami, gdzie wodę do domów donoszono w wiadrach ze studni, zamiast pralki używano kijanek, tary czy zolnika, a w roli proszku występowało szare mydło lub popiół z drzew liściastych. Lekcja rozpoczyna się pod studnią kołowrotową, gdzie wybrany uczeń odgrywa scenę napełniania wiader wodą, a następnie na drewnianych nosidłach przenosi je do zagrody wiejskiej. Na podwórzu, przed chałupą z Niemiec, dzieci po zapoznaniu się z tradycyjnym sprzętem do prania, przystępują do pracy wykorzystując najpierw kijanki, a następnie balię i tarę. W trakcie zajęć wyjaśniane są również zasady „zołowania”, tj. wykorzystywania w praniu beczki drewnianej na trzech nogach z otworem w dnie – zolnika. We wnętrzu chałupy dzieci mają okazję zapoznać się z przyrządami do wygładzania i prasowania wypranej bielizny. Próbują pracy maglownicą oraz poznają poprzedników żelazka elektrycznego, czyli żelazka na duszę i węgiel.
Ginące zawody na muzealnej Wyżynie Lubelskiej(kl. I-III)
lekcja muzealna, która odbywa się w wiatraku z Zygmuntowa, kuźni i w chałupie z Urzędowa, w olejarni z Bogucina, odpłatność: 10 zł/os.Scenariusz Halina Stachyra, prowadzą nauczyciele muzealni Czy wiatrak ma skrzydła do latania? Czy kowal był także dentystą? Jak powstał garnek? I gdzie tłoczono olej? Odpowiedzi na zadane pytania udzieli nauczyciel muzealny podczas lekcji edukacyjnej dotyczącej dawnych zawodów charakterystycznych dla obszaru Wyżyny Lubelskiej. Zajęcia odbywają się w czterech obiektach: wiatraku, kuźni, chałupie garncarza oraz w olejarni. Umożliwiają zaangażowanie chętnych osób do odegrania scenek rodzajowych (m.in. scenki podkuwania konia), co stwarza możliwość interaktywnego uczestnictwa uczniów w zajęciach. Z uwagi na przebieg zajęć w obiektach w obrębie jednego sektora i niewielkich odległości pomiędzy obiektami, zajęcia mogą odbywać się także podczas pogody deszczowej.
Obrzędy i zwyczaje świąt Bożego Narodzenia (kl. I-III)
lekcja muzealna, która odbywa się w obiektach muzealnych ze świątecznym wystrojem,odpłatność: 10 zł/os.Scenariusz i prowadzenie Anna Fajge-Samoń, Iwona Olech, Bogna Głuchowska
Plastyka obrzędowa – ozdoby choinkowe (kl. I-III)
zajęcia warsztatowe, które odbywają się w miasteczkowej szkole z Bobrownik wyposażonej w stoły i miejsca siedzące. Muzeum zapewnia materiały własne, odpłatność: 18 zł/os.Scenariusz i prowadzenie Marzena Bury
Plastyka obrzędowa – wycinanka strzyżewicka (kl. II- III)
lekcja muzealna, która odbywa się w chałupie wiejskiej wyposażonej w stoły i miejsca siedzące. Zajęcia opracowano w oparciu o muzealną kolekcję wycinanek strzyżewickich. Uczniom podawany jest przykład pracy muzealnika, który podjął badania terenowe w rodzinnej miejscowości nieżyjących już twórczyń ludowych. Prowadząc wywiady muzealnik zgromadził wiedzę o okolicznościach podjęcia przez nich pasji wycinankarstwa w latach 20. XX w.; odpłatność: 18 zł/os.Scenariusz i prowadzenie Marzena Bury
Plastyka obrzędowa – pisanki „wydrapywanki” (kl. III)
lekcja muzealna, która odbywa się w chałupie wiejskiej wyposażonej w stoły i miejsca siedzące. Zajęcia edukacyjne o tematyce świątecznej, podczas których każdy z uczestników lekcji ma możliwość wydrapania własnej pisanki, odpłatność: 18 zł/os.Scenariusz i prowadzenie Iwona Olech.
Spotkanie ze Świętym Mikołajem
warsztaty muzealne, odpłatność: 14 zł/os.